Skip to main content

Posts

Articles and poems

सुनौला रहर बोकेर हिँड्ने मान्छेको जिन्दगी

सुनौला रहर बोकेर हिँड्ने मान्छेको जिन्दगी, कहिलेकाहीँ थाक्छ, तर हार मान्न जन्मिएको होइन। हिजो जस्तो चम्किलो नदेखिए पनि आज, घाम अस्ताएको होइन उदाउन समय लिएको मात्र हो। आफैँलाई खोज्दै टाढा पुगेका छौँ भने, त्यो भागाइ होइन हिम्मतको प्रमाण हो। प्रश्न गर्न थालेका छौँ भने जीवनलाई, त्यहीँबाट त चेतनाको सुरुवात हुन्छ। भीडभित्र हराएको जस्तो लागे पनि, हामीसँग अझै आफ्नै स्वर बाँकी छ। सुन्ने फुर्सद पाएका छैनौँ सायद, तर मौनमा त्यो स्वर अझै बोलिरहेकै छ। समयसँग दौडिरहँदा ढल्किएका छौँ भने, त्यो कमजोरी होइन मेहनतको चिन्ह हो। ढाड झुकेको छ भने पनि भाँचिएको छैन, र उठ्ने मान्छे कहिल्यै सकिएको हुँदैन। अरूले बनाइदिएको सफलताको नक्सामा, आफ्नो नाम नदेखिए पनि डराउनुपर्दैन। आफ्नै बाटो बनाउने साहस राख्नेहरू, ढिलो पुग्छन् होला तर सही ठाउँमा पुग्छन्। हिजोका सपना आज भारी लागे पनि, त्यही त शक्ति बनेर हामीलाई धकेल्दै छन्। थकान आयो भन्दै रोकिनु पर्दैन, थकानपछि पनि अघि बढ्नु नै साहस हो। घर अझै प्रतीक्षा हो, न्यानो भरोसा हो, जहाँ फर्कन सकिन्छ, चाहे जति टाढा गइयोस्। सम्बन्धहरू टाढा भए पनि मन टाढा नबनाऔँ, साँचो अपनत्व अझै हाम...
Recent posts

अनुवाद नहुने अपनत्व

अनुवाद नहुने अपनत्व विदेशी भूमिमा, उही बिहान उही साँझ। तर समय यहाँ मेरो भाषामा बोल्दैन। हासो ओढेर म फेरि अनुहार बनाउँछु, सुक्खा आँखाले। आजको अनुहार यहाँका सडकले चिन्छन्, तर मेरो गाउँले आकाशले पहिचान गर्दैन। भीड यहाँ पनि छ, तर कसैले नाम लिएर बोलाउँदैन। सबै हिँडिरहेका छन्, आ–आफ्नै गन्तव्यतिर, मचाहिँ आफ्नै सम्झनातिर फर्किरहेछु। काठमाडौँ सम्झिन्छु, जाम, चिसो हावा, चियापसलको धुवाँ, र अर्थ नभएका कुरामा लामो बहस। त्यो सहर जति थकाइ दिने थियो, उति नै आफ्नो थियो। यहाँ रात चाँडै पर्छ, तर निद्रा ढिलो आउँछ। भित्तामा झुण्डिएको घडी टिक–टिक गर्छ, र मनले नेपालको समय खोज्छ। सुक्खा आँखाले बनाएको अनुहार आज फेरि काम, जिम्मेवारी र अनिवार्य मुस्कानसँग साटिन्छ। यहाँ बाँच्नु कर्तव्य जस्तो छ, जिउनुचाहिँ सधैँ भोलिका लागि। यस विदेशी भूमिमा सबै कुरा व्यवस्थित छन्, तर मन अलिकति अस्तव्यस्त। किनकि आफ्नोपनको भाषा यहाँ अनुवाद हुँदैन। जसरी बाँच्दा पनि पूरा हुन नसकिने यस प्रवासी क्षणभित्र, म फेरि भोलिका लागि एउटा अनुहार बनाउँछु! आफूलाई नहराउनका लागि। - सुदर्शन सापकोटा  29/12/25

यो दिक्क लाग्दो सहर

दिक्क लाग्दो सहर दिक्क लाग्दो सहर, उही बिहान, उही साँझ, उही बाटोमा हिँड्दै उही जाममा अड्किएका लस्करै सवारी, धुवाँ र हर्नको आवाजले दिनको सुरुवात हुन्छ। मान्छेको भीड छ यहाँ, तर कोही कसैसँग छैन। आफ्नै सोचमा हराएका अनुहार, आफ्नै पीडामा मौन हिँडाइ। हिजो देखेको अनुहार आज पनि उस्तै, आज देखेको अनुहार भोलि पनि उस्तै। भिड त उस्तै छ, तर हरेक दिन अनुहार नुहाएका जस्ता छैनन्। त्यही भिडभित्र म र तिमी पनि थियौँ, एउटै बाटोमा एउटै समय बाँच्दै। हाम्रो हाँसो पनि यो भिडमै हरायो, हाम्रो मौन पनि यसै सडकले बोक्यो। भिडमै भएर पनि पाइला फरक–फरक छन्, कसैको हतार छ, कसैको बाध्यता। कसैलाई घर पुग्न छिटो छ, कसैलाई घर फर्किन डर छ। समय उही बगिरहेको छ, घडी उही घुमिरहेको छ, तर गन्तव्य फरक छन् सबैका। कसैको सपना अगाडि छ, कसैको पछाडि छुटिसकेको। यो सहर चम्किन्छ रातमा, बत्तीहरू झिलिमिली, सडक तड्क–भडकले सजिएको। तर मनहरू अँध्यारै छन्, आँखाभित्र थकान, छातीभित्र अनगिन्ती प्रश्न। यति धेरै मान्छे भएर पनि किन एक्लोपन लाग्छ? यति धेरै बाटो भएर पनि किन गन्तव्य टाढा लाग्छ? सायद दिक्क लाग्दो सहर सडकले होइन, भीडले होइन, सवारीको...

जिन्दगी

जिन्दगी कहिले भित्रभित्रै तिमीले खुशी महसुस गर्छौ। जस्तो घामले हिउँ पग्लाउँछ, त्यस्तै मन हलुका बनाउछौ। सबै कुरा ठिक जस्तो लाग्छ। तिमी मुस्कुराउँछौ, साथिभाइ सबैले देख्छ्न। त्यो मुस्कान अरूमा पनि सर्छ, जस्तो नदीको पानीले किनारका खेतबारि भिजाउछ। भित्रभित्रै पीडा पनि आउँछ। आँसुले गाला भिजाउँछ, अनि खुशी हृदयबाट हरायो जस्तो सबै कुरा भारी र गाढा लाग्छ, जस्तो बादलले आकाश ढाकेको छ। तर पनि फेरि आशाको बीउ फुट्छ जस्तो लाग्छ बिस्तारै दिन बित्दै जान्छ, नयाँ दिन आउँछ, खुशी लिएर तिमी फेरि हास्छै, खुसि हुन्छौ। र ती हरेक दिनमा तिमी आफुलाइ बुझ्छौ। अनुभवले नयाँ दृष्टिकोण दिन्छ। जीवनका रङहरू फरक फरक भए पनि अन्ततः तिमी स्वीकार्छौ। यी सबै दिनहरू नै तिम्रो आफ्नै जीवन हुन। जिवन कुनै काल्पनिक समय होइन। आखिर ,तिमिले भोगेका हरेक साना साना सुख दु:खको समय नै तिम्रो जिन्दगि हो। - सुदर्शन 28/12/2025

नेतृत्व

नेतृत्व दरबारको छायाँमा उम्रँदैन, यो त गोठको आगोझैँ आफैं बल्छ। हामी प्रत्येकको छातीभित्र एउटा बीउ निदाइरहेको छ कुनै धानको, कुनै गुराँसको, नाम एउटै हो नेतृत्व। भीडले हैन, घामतिर फर्किएको दिशाले रुखको उचाइ नापिन्छ। मानिस कति ठूलो हो उसको पछाडि लागेको खुट्टाको धुलोले होइन, उसले ताकेको क्षितिजले निर्धारण गर्छ। सानो खेत लाज होइन, तर बिउ नछरेको बाँझो मन सबैभन्दा ठूलो हार हो। नसक्ने आकाश बोकेर ढलेको काँधभन्दा, सक्ने पहाड चढेको खुट्टा बलियो हुन्छ। लक्ष्य नदी हो! नभए जीवन थामिएको पोखरी बन्छ। बगिरहेकै पानीले ढुंगा चिर्छ। आत्मविश्वास सुरुमा सानो ज्वाला हो, हावाले निभाउन खोज्छ, तर कामको दाउराले त्यो आगो भट्टी बन्छ। लडाइँ आउँछन्, पहिरो झर्छ, तर बाटो छोड्ने हैन ढुंगामाथि टेक्दै उकालो चढ्ने त्यही नै यात्रा हो। जिम्मेवारी माथि बोकेको डोको हो, अरूलाई थमाएर हलुका बन्न खोज्नु कायरता हो। आफ्नो भार बोक्न सक्ने मान्छे नै भरोसायोग्य हुन्छ। भरोसा पुल हो त्यो बिना कोही पनि तिमीपारि आउँदैन। त्यसैले, आफूलाई दीप बनाऊ, पहिले आफ्नै अँध्यारोमा। नेपालको माटोले त्यही उज्यालोलाई नेतृत्व भन्छ। - सुदर्शन Dec 2025 ...

यो जाडोमा कोठामै बस- बाहिर ननिस्क

यो जाडोमा कोठामै बस- बाहिर ननिस्क।😎 आज कोठामै बस। बाहिर ननिस्क। काठमाडौंको जाडो हिटरभन्दा पहिले हड्डी चिन्छ। यदि चुरोटको धुवाँमै सास टिकेको छ भने घाम खोज्नु हास्यास्पद छ! घाम त कुहिरोको सरकारी फाइलमा अड्किएको छ। बाथरुमसम्म जाऊ, फेरि फर्क। त्यसभन्दा पर आजको शहर तिम्रो लागि ‘अनुमतिपत्र’ माग्छ। ओ, बाहिर ननिस्क। ट्याक्सी नबोलाऊ, मोटरसाइकल नचलाऊ। हर्नको भाषा यहाँ राष्ट्रिय लिपि जस्तो हो, र बाटो सधैं निर्माणाधीन। यदि कोही ढोकामा आयो भने, डेलिभरी हो कि राजनीति, पहिला सोध। ढोकामै रोक र जनाऔ, आज आतिथ्य पनि  बजेट कटमा छ। कोठाभित्रै बस। सिमेन्टको भित्तो र आरामदाइ कुर्चि भन्दा रोचक के छ र? दुधको चिया छ, वाई–फाई छ (कहिलेकाहीँ), र आमाको फोन ‘चिसो छ, ननिस्क’ भन्दै। बाहिर गएर के पाउने? जाममा अड्किएको समय, महँगीको भाषण, र साँझ फर्किँदा उही अनुहार थोरै बूढो, अलिक थाकेको। ओ, कोठाभित्रै बस। स्वेटरमाथि स्वेटर, मोजामाथि मोजा। ढोकाबाहिर ममःको गन्ध छ, भित्र चाहिँ बिलको डर। कोठाभित्रै बस। कोठाले नै तिम्रो पहिचान अपडेट गरोस्। तिमी इन्कोग्निटो हौ। न पद, न प्रोफाइल पिक्चर, सिर्फ चिसोबाट बाँच्न खोज्ने एउटा ना...

फुटेर होइन, जुटेर मात्र नेपाल बलियो हुन्छ।

फुटेर होइन, जुटेर मात्र नेपाल बलियो हुन्छ। नेपाल एउटा सुन्दर देश हो, जहाँ विविधतामै एकता पाइन्थ्यो। हिमाल, पहाड र तराईका बासिन्दा एउटै माटोका सन्तान हुन् भन्ने गर्व थियो। तर आज त्यो एकता धमिलिँदै गएको छ। जुन जुन कुराले नेपाली समाजलाई जोड्थ्यो, त्यही कुरामाथि अहिले विवाद र विभाजन सुरु भएको छ। पहिले दशैं र तिहार सबैको साझा चाड थियो। धर्म, जात र भाषा भन्दा माथि उठेर सबै नेपालीले एकै भावना बाँड्थे। अहिले भने ती चाडहरूलाई पनि फरक दृष्टिले हेरिन्छ। कोही भन्छ  “यो मेरो चाड होइन,” कोही भन्छ  “यो अर्काको संस्कार हो।” यसरी जसले हामीलाई एक बनाउँथ्यो, त्यही चिज विवादको कारण बन्दै गएको छ। त्यस्तै, राजसंस्था हाम्रो राष्ट्रिय पहिचान थियो, जसले नेपालको अस्तित्वलाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा चिनाएको थियो। आज त्यो पनि विवादको विषय बनाइएको छ। समर्थक र विरोधीको नाममा नेपालीबीच दूरी बढाइएको छ। नेताहरूको स्वार्थ र कुर्सीको खेलले देशलाई झन् कमजोर बनाइरहेको छ। हिमालदेखि तराईसम्म फैलिएको पाँच विकास क्षेत्रले देशलाई सन्तुलित बनाएको थियो। तर अहिले भौगोलिक र जातीय विभाजनका नाममा त्यही...